Mozaïekkunst is terug te voeren tot ongeveer 3000 v.Chr. in Mesopotamië (het huidige Irak) en Egypte. Deze vroege beschavingen gebruikten kleine, gekleurde stenen en schelpen om decoratieve patronen en ontwerpen op muren en vloeren te creëren.
Mozaïekkunst bloeide in het oude Griekenland en Rome, vooral tijdens de Hellenistische en Romeinse periode. Mozaïeken werden uitgebreider en gedetailleerder, met behulp van kleine stukjes gekleurd marmer of glas, tesserae genaamd, om scènes uit de mythologie, het dagelijks leven en de natuur weer te geven. Ze sierden vloeren, muren en openbare gebouwen zoals villa's, badhuizen en tempels.
Tijdens het Byzantijnse tijdperk (4e tot 15e eeuw CE) bereikten mozaïeken hun hoogtepunt in termen van ingewikkeldheid en symboliek. Byzantijnse mozaïeken werden gekenmerkt door rijk gekleurde glazen tesserae en beeldden vaak religieuze figuren, verhalen en iconografie uit. Beroemde voorbeelden zijn de mozaïeken van de Hagia Sophia in Istanbul en de basiliek van San Vitale in Ravenna, Italië.
Mozaïekkunst bleef evolueren in de islamitische wereld, vooral in gebieden die werden beïnvloed door de Moorse cultuur. Ingewikkelde geometrische patronen en kalligrafie werden vaak gebruikt in moskeeën, paleizen en openbare ruimtes. Het Alhambra-paleis in Granada, Spanje, staat bekend om zijn prachtige islamitische mozaïeken.
Mozaïekkunst beleefde een heropleving tijdens de renaissance- en barokperiode in Europa. Kunstenaars gebruikten marmer en gekleurde stenen om gedetailleerde mozaïeken te maken, vaak met religieuze thema's of portretten. De Sint-Pietersbasiliek in Vaticaanstad bevat opmerkelijke voorbeelden van renaissancemozaïeken.
in de 19e en 20e eeuw bleef de mozaïekkunst evolueren en zich aanpassen aan nieuwe artistieke stromingen. Kunstenaars experimenteerden met nieuwe materialen, zoals smalti (gekleurd glas) en keramische tegels, en verkenden abstracte en niet-representatieve ontwerpen. Hedendaagse mozaïekkunstenaars gebruiken een scala aan technieken en stijlen, waarbij traditioneel vakmanschap wordt gecombineerd met moderne esthetiek.
Door de geschiedenis heen hebben mozaïeken verschillende doelen gediend, waaronder decoratie, verhalen vertellen, religieuze expressie en herdenking. Ze zijn gebruikt om levendige en duurzame kunstwerken te maken die de vaardigheden en creativiteit van verschillende culturen en beschavingen laten zien. Tegenwoordig zijn mozaïeken te vinden in musea, archeologische vindplaatsen, religieuze gebouwen en openbare ruimtes over de hele wereld, waarbij de erfenis van deze oude kunstvorm behouden blijft.